Rynek najmu studenckiego w Polsce cieszy się dużym zainteresowaniem zarówno wśród inwestorów, jak i osób prywatnych. Z uwagi na utrudniony dostęp do wiarygodnych informacji z tego sektora, rynek ten wciąż pozostaje niedostatecznie zbadany. Ponadto dostęp do pisemnych umów najmu nie pozwala na pozyskanie informacji o tym, czy wynajmujący posiada status studenta. Jedyną metodą, która umożliwia dostarczenie wiedzy nie tylko o cenach najmu studenckiego, ale także o zjawiskach zachodzących na tym rynku, jest badanie ankietowe.
Najem w Polsce nie jest tak popularny jak w krajach zachodnioeuropejskich, jednak można zaobserwować, że Polacy coraz bardziej przekonują się do takiej formy zabezpieczania swoich potrzeb mieszkaniowych. Największy odsetek wynajmujących stanowią osoby młode, a w szczególności studenci, dla których zakup własnego lokum jest często nieosiągalny ze względów finansowych. Niektórzy z nich jednak, pomimo możliwości posiadania mieszkania na własność, w tak młodym wieku nie decydują się na ten krok, wskazując na silną skłonność do migracji i mniejszą potrzebę stabilizacji życiowej.
Niniejszy cykl publikacji ma na celu przedstawienie wyników badań ankietowych przeprowadzanych wśród studentów kształcących się w największych ośrodkach akademickich w Polsce.
W ostatnim roku studenci musieli mierzyć się m.in. ze skutkami wojny na Ukrainie, napływem uchodźców i coraz wyższymi kosztami najmu. Ponadto na rynek duży wpływ miały rosnące stopy procentowe. Zainteresowanie najmem utrzymuje się na podobnym poziomie co w roku poprzednim.
Wśród ankietowanych studentów wynajmujących nieruchomość prywatną zaledwie 13% mieszkało samodzielnie. Ok. 38% dzieli mieszkanie z jednym lokatorem, zaś połowa ankietowanych dzieli nieruchomość z dwiema lub więcej osobami. Największą popularnością wśród studentów wynajmujących mieszkania cieszą się lokale dwupokojowe – wybrało je 46% studentów najmujących samodzielnie i 38% studentów współdzielących mieszkanie z innymi osobami.
Pandemia COVID-19 w 2021 roku przemeblowała rynek nieruchomości – studia w trybie zdalnym umożliwiały łączenie nauki z mieszkaniem u rodziny lub znajomych bez ponoszenia opłat, a długie okresy lockdownów i wdrożenie edukacji zdalnej często wręcz to wymuszały. Widoczny w 2022 roku powrót studentów na uczelnie automatycznie przywraca na rynku „przedpandemiczne porządki”, tj. wysoki poziom udziału wynajmujących.
Po szczycie pandemii z 2021 r., która wiązała się z daleko idącym wpływem na życie niemal każdego mieszkańca Polski i cyfrową rewolucję – zwłaszcza w edukacji – widać, że zmiany dotykające w tym okresie studencki rynek najmu nie były trwałe. – zauważa dr Jacek Furga, prezes Centrum Procesów Bankowych i Informacji Sp. z o.o., szef Centrum AMRON.
W semestrze letnim roku akademickiego 2020/21 studenci kształcili się głównie w trybie zdalnym, co miało znaczący wpływ na rynek najmu. 53% studentów wskazało, że od marca 2020 roku zmieniło na stałe lub tymczasowo miejsce zamieszkania. Miesięczna stawka czynszu najmu zmieniła się w przypadku 23% najemców nieruchomości prywatnych, przy czym obniżka dotyczyła 57% z nich. Miejsc w akademikach uczelnianych było mniej, ich ceny wzrosły, a popularność spadła. Większość studentów zamierza kontynuować najem w zbliżającym się roku akademickim, więc właściciele mieszkań na wynajem nie muszą obawiać się niskiego popytu.
Jak podkreśla dr Jacek Furga, Prezes Zarządu Centrum Procesów Bankowych i Informacji, tegoroczny Raport zawiera wiele ciekawych i czasem zaskakujących wniosków i spostrzeżeń.
W roku akademickim 2019/2020 r. aż 66% studentów stacjonarnych wynajmowało lokum odpłatnie, w tym największa ich liczba (36%) płaciła czynsz w wysokości 500-750 zł miesięcznie. Spośród dziewięciu czynników mających największy wpływ na wybór lokum, najwięcej ankietowanych jako jeden z najważniejszych wskazało cenę. Od marca br. na sytuację na rynku nieruchomości dla studentów istotnie wpłynęła pandemia koronawirusa - tylko 37% ankietowanych zadeklarowało, że ich sytuacja mieszkaniowa po wprowadzeniu przez rząd obostrzeń nie zmieniła się.
Tegoroczny raport, ze względu na zmiany uwarunkowań związane z pandemią COVID-19, powinien stać się obowiązkową lekturą i służyć jako poradnik przydatny przy negocjowaniu umów najmu na rok akademicki 2020/2021. Może być tylko taniej! – skomentował dr Jacek Furga.
W roku 2018 status mieszkaniowy studentów był zróżnicowany. Statystyczny student najczęściej nie był najemcą, lecz mieszkał z
rodziną lub przyjaciółmi. Najem prywatnej nieruchomości w 2018 r. deklarował jedynie
co trzeci ankietowany. Ciągle mało spotykanymi na rynku formami zawierania umów
były umowy najmu instytucjonalnego oraz umowy najmu okazjonalnego. Niepokojąco
wysoki był natomiast odsetek umów zawieranych w formie ustnej.
62% studentów ponosiło przeciętne miesięczne koszty związane z mieszkaniem rzędu 250 - 750 zł, co piąty student płacił 750 - 1 250 zł, zaś 8% ankietowanych zadeklarowało, że koszty były wyższe. Jednocześnie 55% respondentów zaznaczyło, że ww. kwoty nie wyczerpują całkowitych kosztów najmu - studenci ponosili również dodatkowe opłaty, uwzględniające m.in. koszty mediów, czynszu administracyjnego lub Internetu.
